In april waait het altijd meer dan in november en dat is heerlijk als je regelrecht uit Nederland komt. Meestal regent het in deze maand minder, maar dat is nu niet het geval. Aan de ene kant jammer, maar aan de andere kant genieten we ook van de indrukwekkende hevige buien, die je hoort aankomen, neerstorten en die meestal ook weer snel over zijn. Een groot bijkomend voordeel is dat alle durotanks (regentonnen voor drinkwater) vol zijn en dat het water in de rivier zo hoog staat dat de tocht naar het binnenland in de helft van de tijd gaat.
De eerste dagen waren we in de stad in een nieuwe woonruimte: een benedenhuis met een prachtige tuin dichtbij het centrum.
We maakten afspraken en bezochten de Clarkeschool voor een eerste indruk van het broodjesproject.
Twee dagen na ons arriveerden de voorzitter Willem Wanrooy en zijn vrouw Petra, die mee zouden gaan naar het binnenland. Daar moesten we snel heen want na een week zou de paasvakantie beginnen.
Andere jaren hadden we altijd wel een paar dagen de tijd in Gujaba, nu maar 1 dag. Dat was hoog spel want we wilden goede afspraken maken over de mobiele watervoorziening voor de toiletten van de scholen. In het eerste blog van november 2016 hebben we daarover geschreven; nu moest alles vastgelegd worden met afspraken over wie gratis ( de school), voor halve kostprijs ( de leerkrachten) , voor kostprijs ( de polikliniek), of voor een afgesproken tarief ( anderen) water konden krijgen/kopen, wie het beheer heeft en wie de bootsman wordt die er wat mee verdient.
We hadden een afspraak met degene die de jongensvoetbalgroep traint namens Kansrijk Suriname. Er zijn twee teams, team Coco en team Anne-Wil, (genoemd naar de stagiaires die de clubs gestart zijn in 2016) die samen trainen en met enige regelmaat tegen elkaar spelen. Nu had de mede-coach, een wat oudere jongen, een blessure, maar daarna gaan de trainingen weer verder.
Na een avondvergadering met de bestuursopzichter en een paar andere belangrijke mannen werd de volgende dag in het bijzijn van de kapitein een contract getekend en afgesproken dat in de volgende droge periode een proef van start gaat.
Het duurt allemaal lang maar het is toch een belangrijke stap en dat lange adem loont bleek uit een andere geweldige omslag in denken in het dorp. Zoals we al eerder schreven is er bijna nooit stroom . Ooit is beloofd dat mensen in het binnenland altijd gratis brandstof zullen krijgen voor de generator als compensatie voor het onderlopen van een heel groot gebied voor het stuwmeer. Al jaren komt er te weinig of geen brandstof zodat de mensen zonder zitten, petroleum kopen voor petroleumlampen en klagen dat Lanti = de overheid niets doet. Nu hebben ze het heft zelf in handen genomen: de mensen die meedoen betalen 30 SRD per maand, worden aangesloten op het net ( de kabels lagen er wel) en hebben van 7-10 savonds stroom. Het lijkt zo eenvoudig maar het is een wereld van verschil in denken.
Van Gujaba gingen we verder stroomopwaarts. Ook nu weer snel en met grote bewondering voor de bootsman want je kunt nooit in een rechte lijn varen , maar bebakening is er niet. Met laag water zie je de rotsen en de zandbanken, nu zie je alleen water maar je moet toch in de vaargeul blijven. Het lijkt wel of ze het met hun ogen dicht nog kunnen.
We sliepen in Sutakamia, een eenvoudig toeristencentrum bij Botopasi. Van daaruit gingen we nog verder stroomopwaarts naar Masiakriki , waar we een crèche en groentetuin wilden zien van een bevriende stichting en naar Pikin Slee waar we het marronmuseum bezochten.
Daarna konden we nog net voor de paasvakantie een bezoek brengen aan Brownsweg waar Imro Leidsman de directeur is van de school waar juf Cher het iPad onderwijs in haar beheer heeft. Zo kun je het wel noemen want zij is ervoor vrijgesteld en geeft iPad les in alle klassen, samen met de klassenonderwijzeres ( ook in Suriname zijn er bijna geen mannen meer in het lager onderwijs). Ze is en blijft enthousiast, we maakten een paar lessen mee en er lijkt een positief effect te zijn. Of dat straks ook uit de overgangscijfers zal blijken moeten we afwachten maar het plezier waarmee kinderen erop werken is aanstekelijk.
We sliepen aan het stuwmeer waar we ook een boottocht maakten. Tot onze teleurstelling was het eiland van de brulapen op een randje bomen langs het waterkant opengekapt en beplant met cassave. Of er nog genoeg bomen over zijn voor de apen zal de tijd leren. De goudmijn die een half jaar geleden nog klein en illegaal was, was nu ineens legaal geworden en werd bewerkt met levensgrote machines. Het vervuilde water liep zo het meer in. Toen we later hoorden dat het water uit de kraan in Brownsweg geen regenwater maar water uit het meer is zijn we meteen opgehouden het te drinken.
Terug in de stad was onze eerste actie een vergadering met alle leerkrachten van de Clarkeschool. Er zijn er 38, het schoolhoofd Jane Ladi was nog thuis na een operatie en er waren er nog een paar niet ,maar in 2 groepen hebben we verder met iedereen gesproken om informatie te geven over de aan te leggen groentetuin bij de school (Hof van Clarke), te vragen wat ze ervan vonden en te peilen of ze er aan wilden meewerken. Vrijwel iedereen reageerde positief.
Ook brachten we een bezoek aan Betheljada, een tehuis voor ernstig dubbelgehandicapte kinderen. Van een bevriende kinderfysiotherapeute in Nederland hadden we ondersteuningsmateriaal en hulpmiddelen plus instructie hoe het te gebruiken gekregen. We zagen dat de spullen ingezet werden en de instructies voor zover mogelijk opgevolgd werden. Er kan in de toekomst ook Skype-contact volgen met de fysiotherapeute als er vragen zijn.
We gingen met de ergotherapeute naar Kaaki, het meisje dat van ons een elektrische rolstoel kreeg en voor wie we een aangepast huisje gaan bouwen. De ergotherapeute was nog nooit op huisbezoek geweest en omdat zij de definitieve adviezen voor de bouw van het huisje moet geven was het nuttig dat ze de situatie ter plaatse zag. Daarnaast behoefde de elektrische rolstoel wat onderhoud.
Vandaar gingen we op ziekenbezoek bij Jane. Dat koste ons aan SRDs niet veel maar aan tijd wel: heen met 3 bussen en het laatste stukje met Clyde, haar man, terug met Clyde, 2 bussen en een taxi en pas in het donker weer thuis
Intussen regent het nog steeds maar wij zitten heel tevreden op ons platje met bier en chips.
Wordt vervolgd.
Marianne Rutgers